Ćwiczenia oczu – ćwiczenia poprawiające wzrok

O stan narządu wzroku należy dbać przez cały czas, a nie dopiero, gdy zaczną pojawiać się niepokojące objawy, świadczące o tym, że coś złego się dzieje. Niestety zbyt często o tym zapominamy. W tym artykule powiemy nieco o tym, jak dbać o wzrok w kontekście tego, jak ćwiczenia dla oczu wspomagają funkcjonowanie tego narządu.

Ćwiczenia wzroku – kiedy jest dobry czas, by je wdrożyć?

Nadmierny wysiłek wzrokowy, któremu poddawane są zwłaszcza osoby pracujące przed ekranami elektronicznymi, powoduje szybsze zmęczenie narządu wzroku, objawiające się takimi symptomami, jak: wysychanie oczu, pieczenie, swędzenie, nieostre lub podwójne widzenie. Oprócz zaburzeń bezpośrednio związanych ze wzrokiem, efektem długotrwałej pracy przed monitorem są także dolegliwości mięśniowo-szkieletowe, bóle i zawroty głowy, a także zaburzenia żołądkowe. Skutki obciążenia narządu wzroku widoczne są również poza pracą. Mogą to być na przykład zmniejszona ostrość przy czytaniu, zaburzenia widzenia przy patrzeniu w dal itp. [1].

Niestety część osób reaguje, dopiero gdy te objawy są już na tyle silne, że przeszkadzają w pracy i codziennym funkcjonowaniu. Tymczasem działając odpowiednio wcześnie i wprowadzając do codziennej rutyny ćwiczenia oczu, czyli tzw. trening wzrokowy można poprawić jakość i komfort i ochronić się przed negatywnym wpływem nadmiernego wysiłku wzrokowego [2].

Trening wzrokowy zawierający ćwiczenia na poprawę wzroku, w zależności od podejścia, może pomóc wyćwiczyć i polepszyć takie funkcje jak: fiksacja (ukierunkowanie spojrzenia w jednym punkcie), zdolności akomodacyjne (dostosowanie oka do oglądania obiektów położonych w różnych odległościach), ruchy gałek ocznych, widzenie peryferyjne (dostrzeganie obiektów, których nie mamy bezpośrednio przed sobą) i widzenie przestrzenne (obuoczne odbieranie głębi i odległości) koordynację oko-ręka i oko-ciało, szybkość reakcji, czy zdolności percepcyjne (rejestracja przedmiotów i zdarzeń ze środowiska zewnętrznego) [2].

Ćwiczenia na oczy mają również duże znaczenie w przypadku rehabilitacji osób słabowidzących, choć ich założeniem w większości nie jest tyle poprawa widzenia, co zwiększenie stopnia wykorzystywania informacji drogą wzrokową, a dzięki ćwiczeniom takie osoby sprawniej wykorzystują informacje uzyskane za pomocą oczu [3].

Dowiedz się także jak ekrany wpływają na wzrok

Jakie ćwiczenia na poprawę wzroku?

Opracowano wiele technik wykorzystujących ćwiczenia oczu, wpływających na poprawę funkcjonowania narządu wzroku i przetwarzania bodźców wzrokowych. Jeśli często czujesz, że Twoje oczy są zmęczone, to zapytaj swojego specjalistę o poniższe formy ćwiczeń przydatne w treningu wzroku:

• Do treningu akomodacji wykorzystywane są tablice Harta, soczewki sferyczne, flippery, tablice Shur Mark.
• Do treningu okulomotorycznego wykorzystuje się patyczki fiksacyjne, piłki Marsdena, rotatory, sznur Brocka, fiksatory sakadyczne, czy programy komputerowe.
• Trening koordynacji oko-ręka realizowany jest przez okręgi Russela, plansze z obrazkami, fiksatory sakadyczne, czy rotatory z pionkami.

Powyższe ćwiczenia zalecane są mi.in. sportowcom w celu poprawy widzenia jedno- i obuocznego [2]. A co można wykonywać samodzielnie w domu lub nawet w pracy podczas krótkiej przerwy? Jak dbać o wzrok i jakie ćwiczenia na poprawę wzroku wykonywać?

Bardzo proste ćwiczenia dla oczu, które można wykonywać właściwie wszędzie i w każdej chwili to np.: oderwanie wzroku od ekranu komputera, a następnie spojrzenie w górę, potem w dół, w lewo i prawo, w górny lewy róg monitora i w jego górny prawy róg, w dolny lewy i w dolny prawy. Kolejnym etapem jest narysowanie oczami koła – raz w jedną, raz w drugą stronę. Ćwiczenie należy powtórzyć kilka razy. To rozrusza mięśnie gałki ocznej.

Ważne jest też zadbanie o wystarczający czas odpoczynku dla wzroku zasada 20-20-20, co 20 minut przez 20 sekund należy patrzeć na odległy punkt (co najmniej 6 m, czyli 20 stóp) – najlepiej obrać sobie zieleń za oknem lub jakiś konkretny daleki obiekt.

Znaczenie ma również nawilżanie oczu, realizowane przez regularne mruganie lub zakrapianie oczu. Warto też zadbać o wietrzenie i wentylację pomieszczenia [1].

Opisane powyżej ćwiczenia dla oczu oraz zasady postępowania sprawią, że wzrok będzie się mniej męczył. Jeśli czujesz, że Twoje oczy często są zmęczone, koniecznie skonsultuj się ze specjalistą, który może zdiagnozować przyczynę i zalecić Ci odpowiednie środki zaradcze. Jeżeli chcesz poznać więcej porad na temat postępowania w przypadku zmęczonych oczu, koniecznie zapoznaj się z tym artykułem.

Źródła:

1. J. Kamińska, Obciążenie narządu wzroku podczas pracy z komputerem na stanowiskach o szczególnych wymaganiach percepcyjno-decyzyjnych, Bezpieczeństwo pracy, 9/2016, s. 24-27.
2. M. Czaińska, J. Sobirajewicz, Sportowiec u optometrysty, Optyka, 2(39)2016, s. 40-43.
3. M. Dycht, A. B. Jardzioch, Rehabilitacja wzroku jako oferta optymalizacji szans edukacyjnych uczniów słabowidzących w placówkach ogólnodostępnych, Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania. Nr III-IV/2020(36-37) s.257-287.