Fakty i mity na temat wzroku

Każdy zapewne spotkał się ze stwierdzeniami, które nie do końca odpowiadały prawdzie – to tak zwane mity. Dziś rozprawimy się z kilkoma i przedstawimy parę faktów o jednym z najważniejszych ludzkich zmysłów. Poznaj fakty i mity na temat wzroku.

Mit na temat wzroku 1: Astygmatyzm to choroba

O astygmatyzmie często mówi się jak o chorobie, tymczasem na astygmatyzm się nie choruje. Jest to wada wzroku, wynikająca z asymetrycznej budowy soczewki lub rogówki (albo obu jednocześnie). W dużym uproszczeniu, gdy rogówka nie ma idealnego kształtu sfery, promienie światła nie skupiają się w jednym punkcie, co powoduje nieostre widzenie. Przyczyn astygmatyzmu jest wiele, mogą to być wady wrodzone, czynniki dziedziczne, urazy mechaniczne, czy zmiany spowodowane zabiegami na gałce ocznej. Tak więc astygmatyzm to nie choroba, lecz wada wzroku [1,2]. Ten mit na temat wzroku mamy obalony, a jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej, koniecznie zapoznaj się z artykułem Mam astygmatyzm. Czy mogę nosić soczewki?

Mit na temat wzroku 2: Dzieci nie mogą nosić soczewek

Dzieci mogą nosić soczewki, choć w każdym przypadku taka decyzja powinna być w rękach specjalisty, który na podstawie badania wzroku i konkretnych potrzeb dziecka zaproponuje najkorzystniejsze rozwiązanie. Nawet kilkumiesięczne dzieci, w przypadku medycznie uzasadnionej potrzeby mogą i powinny nosić soczewki kontaktowe. Wtedy stosowane są sztywne soczewki kontaktowe. Zwykle noszenie soczewek można rozpocząć już około 6-7. roku życia, a ich stosowanie nie zaburza rozwoju układu wzrokowego. Dziecko może nosić praktycznie każdy rodzaj soczewek, ale najpowszechniejsze są miękkie hydrożelowe lub silikonowo-hydrożelowe [3].

Więcej przeczytasz w artykule Czy dziecko może nosić soczewki?

Mit na temat wzroku 3: Kobiety w ciąży nie mogą nosić soczewek

Ciąża to stan, który znacząco zmienia fizjologię kobiety, nic więc dziwnego, że powstaje na ten temat wiele mitów, również związanych ze wzrokiem. Hormony mogą powodować zmiany fizjologiczne gałek ocznych, w związku z tym część kobiet wymaga korekcji wzroku w tym okresie. Soczewki kontaktowe są dobrze tolerowane przez kobiety w ciąży, trzeba jednak pamiętać, że decyzję podejmuje specjalista. Istnieją też przeciwwskazania – uczucie dyskomfortu, czy zmniejszona tolerancja na soczewki [4].

Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Czy można nosić soczewki kontaktowe, będąc w ciąży?

Fakt na temat wzroku 1: Promieniowanie UV może uszkodzić wzrok

To z kolei prawda. Promieniowanie UV faktycznie ma negatywny wpływ na oczy i może uszkodzić wzrok. O ile promieniowanie UV ma pewne pozytywne skutki np. dla skóry i jest potrzebne do zainicjowania pewnych fizjologicznych procesów, o tyle nie ma pozytywnych skutków promieniowania UV na oczy. Innymi słowy – należy odpowiednio chronić wzrok przed ultrafioletem. Najlepiej używając dobrej jakości okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV-A i UV-B, a osoby noszące soczewki kontaktowe powinny zainteresować się soczewkami Bausch+Lomb Biotrue® ONEday, posiadającymi filtr UV. Stanowią bowiem one dodatkową ochronę przed słońcem, choć nie mogą zastąpić okularów [5,6].

Przeczytaj też artykuł na temat wpływu promieniowania UV na oczy.

Fakt na temat wzroku 2: Dopasowana dieta może pozytywnie wpłynąć na oczy

Mówi się, że jesteś tym, co jesz. I jest w tym powiedzeniu sporo prawdy. Otóż dieta ma duży wpływ na organizm i funkcjonowanie poszczególnych organów, w tym również na wzrok. To, że dieta może wpłynąć pozytywnie na oczy, to niezaprzeczalny fakt na temat wzroku. Zwłaszcza dieta bogata w karotenoidy, witaminy C i E, cynk oraz β-karoten ma pozytywny wpływ na oczy [7]. Chcesz zadbać o wzrok? Zacznij się dobrze odżywiać, a po wskazówki sięgnij do artykułu Dieta dobra dla oczu. Co jeść?

Fakt na temat wzroku 3: Oglądanie telewizji i wpatrywanie się w ekrany psuje wzrok

O tym, że długie wpatrywanie się w ekrany urządzeń elektronicznych może mieć negatywne skutki chyba nie trzeba nikogo przekonywać – i to są fakty na temat wzroku. Ekrany emitują promieniowanie o różnym zakresie, w tym szkodliwe promieniowanie UV, a także światło niebieskie, które męczy wzrok. Osoby, które wpatrują się w ekrany przez wiele godzin codziennie, mogą odczuwać niepokojące objawy związane ze zmęczeniem oczu. Nadmierne korzystanie z takich urządzeń, bez robienia przerw może prowadzić do cyfrowego zmęczenia wzroku [8]. Dlatego też zaleca się wykonywanie przerw, ćwiczeń na oczy, noszenie soczewek przystosowanych do pracy przed komputerami np. Bausch+Lomb ULTRA®, które mogą dać większy komfort w trakcie zwiększonego wysiłku wzrokowego [9]. Aby dowiedzieć się więcej o tym, jak ekrany wpływają na oczy, koniecznie zajrzyj do artykułu Jak ekrany wpływają na nasz wzrok?

Jak widać, zarówno wiele mitów jak i faktów nie zgadza się z informacjami, szczególnie z tymi dostępnymi w Internecie. Dlatego, w przypadku wątpliwości dotyczących ochrony oczu czy metod korekcji wzroku, najlepiej skontaktować się ze specjalistą, który szczegółowo odpowie na wszystkie wątpliwe kwestie.

Źródła:

1. Styszyński A., Astygmatyzm? Co to za choroba?, Optyka, 2011, Nr 5, s. 20-25.
2. Molska M. Astygmatyzm – klasyfikacja, metody badania i korekcji, Optyka, 2015, Nr 1, s. 36-38.
3. Walline, Jeffrey J. O.D., Ph.D.; Gaume, Amber O.D.; Jones, Lisa A. Ph.D and others, Benefits of Contact Lens Wear for Children and Teens.
4. Ambroziak A.M., Langwińska-Wośko E., Korwina A., Wójcik-Gryciuk A., Zaburzenia powierzchni oka w okresie ciąży i karmienia – problematyka korekcji wad wzroku, ze szczególnym uwzględnieniem soczewek kontaktowych, Okulistyka 2011, vol. 1(2): 18.
5. Czajkowski J., Grabowski R., Wpływ promieniowania ultrafioletowego na oczy i otaczającą je skórę, OphthaTherapy, 2019, vol. 6, nr 2, s. 65-68.
6. Lużyńska M., Ochrona narządu wzroku przed szkodliwym działaniem promieniowania UV, Optyka, 2017, nr 4, s. 58-62.
7. Kotwas J., Składniki pokarmowe wpływające na stan narządu wzroku, OphthaTherapy, Nr 2, 2017.
8. Ambroziak A.M., Kontaktologia w dobie koronawirusa, OphthaTherapy, 2020, Tom 7, Numer 2, s. 155-160.
9. Kowalska M., Zejda J., Bugajska J., Braczkowska B., Brożek G., Malińska M., Dolegliwości ze strony narządu wzroku u pracowników biurowych zatrudnionych na komputerowych stanowiskach pracy, Katowice, „Medycyna Pracy” 2011; 62(1):1–8.