Jak funkcjonuje ludzkie oko? Podstawy

Do niedawna oko ludzkie było jedną z tajemnic ludzkości. Dzięki rozwojowi nauk ścisłych dziś wiemy lepiej, jak działa oko oraz jaki wpływ na widziany przez człowieka obraz ma budowa oka. Dowiedz się więcej o funkcjonowaniu tego narządu.

Za co odpowiada narząd wzroku?

Ludzkie oko odpowiada za dostarczanie mózgowi około 85 proc. informacji o otaczającym świecie. To narząd, który pomimo swojej niewielkiej wagi, jest uznawany za jeden z najbardziej potrzebnych człowiekowi [1].

W oku znajdują się receptory, które rejestrują sygnały świetlne i odbierają informacje z otoczenia związane z kolorem, odległością, ruchem oraz kształtem. Przekazują je dalej do mózgu, gdzie powstaje wrażenie zmysłowe związane z widzeniem. Niekiedy posiadamy parę oczu, ale nie mamy widzenia stereoskopowego – prawidłowo funkcjonujący układ optyczny oczu pozwala widzieć trójwymiarowo oraz w poprawny sposób oceniać odległość [3].

Aby usprawnić działanie narządu wzroku, wiele osób sięga po soczewki. Poznaj lepiej ich dzieje, czytając artykuł: Historia soczewek kontaktowych

Jak zbudowane jest ludzkie oko [2]?

Narząd wzroku ma ciekawą budowę. Jego elementy to: gałka oczna, aparat ochronny oka oraz aparat ruchowy oka.

Gałka oczna wyróżnia się kształtem przypominającym kulę o średnicy około 23-24 milimetrów, znajduje się w przedniej części oczodołu i odpowiada za odbieranie wrażeń wzrokowych [2].

Składa się z:

• błony zewnętrznej – tu należy wskazać na takie jej części jak: twardówka nadająca kształt gałce i zabezpieczająca oko oraz rogówka o ogromnym znaczeniu dla układu optycznego oka;
• błony środkowej – zbudowanej z tęczówki wraz ze źrenicą, wyrostków ciała rzęskowego i naczyniówki; głównym zadaniem tej warstwy jest dostarczanie tlenu siatkówce oka;
• błony wewnętrznej – inaczej siatkówki składającej się z dziesięciu warstw. Siatkówka składa się z części wzrokowej oraz części, która nie odbiera wrażeń wzrokowych. Tu znajdują się czopki odpowiadające za widzenie w świetle dziennym i rozróżnianie barw. Czopki stanowią odpowiedź na pytanie, dlaczego widzimy kolory. Wokół siatkówki rozmieszczone są pręciki, niezbędne do widzenia w słabym oświetleniu, po zmierzchu oraz potrzebne do tego, by człowiek mógł rozpoznać ruch przedmiotów [2].

Ściana gałki ocznej pokryta jest przezroczystą błoną, która nazywana jest spojówką. Wewnątrz gałki ocznej znajdują się także komory. Rogówka oraz tęczówka są granicą komory przedniej. Tuż za tęczówką znajduje się komora tylna. Obie komory wypełnia ciecz wodnista.

Ciecz wodnista wytwarzana jest przez wyrostki ciała rzęskowego w komorze tylnej oka. Największą przestrzeń w oku zajmuje komora ciała szklistego, którą wypełnia struktura nazywana ciałem szklistym [2].

Natomiast na aparat ochronny oka składają się: powięzi oczodołowe, oczodół, powieki oraz narząd łzowy. Nie można zapomnieć także o aparacie ruchowym oka, który jest zbudowany z mięśni gałkoruchowych [2].

Chcesz wiedzieć więcej o oczach? Poznaj: 10 ciekawostek na temat oczu

Dlaczego widzimy – fenomen powstawania obrazu [1, 2]

Należy pamiętać, że oko jest tylko narzędziem do odbierania bodźców zewnętrznych i dostarczania ich do mózgu. Dlatego powszechne jest stwierdzenie, że to nie oczy widzą. Za widzenie odpowiada natomiast mózg. Oko to receptor fal elektromagnetycznych widzialnego światła. Światło przechodzi przez układ optyczny w oku, który na siatkówce tworzy obraz pomniejszony i odwrócony. Stąd informacja trafia do mózgu. Tam obraz jest odwracany oraz rejestrowany [1, 2].

Co ciekawe, ludzkie oko może zarejestrować tylko trzy kolory: niebieski, zielony i czerwony. Możliwość widzenia większej liczby barw wynika z nakładania się tych trzech podstawowych. Dzięki zjawisku akomodacji, czyli zmianie kształtu soczewki, możliwe jest wyraźne widzenie rzeczy w różnych odległościach od oka [1, 2].

Wiesz już, jak działa ludzkie oko, poznaj także: Fakty i mity na temat wzroku

Oko ludzkie jest narządem niezbędnym do obserwacji otoczenia. Gałka oczna składa się z receptorów wysyłających sygnał do mózgu, do którego analizy zaangażowanych jest 10 procent wszystkich komórek nerwowych w mózgu. Dzięki tej wytężonej „pracy” człowiek ma możliwość nie tylko widzenia, ale także rozumienia tego, co widzi [1, 2].

Źródła:

1. Fenomen ludzkiego oka, biotechnologia.pl.
2. dr n. med. Arkadiusz Pogrzebielski, Budowa narządu wzroku, mp.pl dla pacjentów.
3. Dlaczego widzimy?, Zintegrowana Platforma Edukacyjna.