Kiedy nie można nosić soczewek?

Soczewki kontaktowe to rozwiązanie, z którego może korzystać niemal każdy. Ich użytkowanie podnosi komfort życia, ułatwia realizowanie swoich pasji, a nierzadko polepsza samopoczucie. Należy jednak pamiętać, że istnieje też szereg przeciwwskazań do noszenia soczewek kontaktowych. Poznaj najpopularniejsze z nich.

Soczewki – metoda korekcji wzroku, a nie modny gadżet

Obecnie z soczewek kontaktowych może korzystać praktycznie każdy. Na rynku jest dostępnych tyle typów tego produktu, że dobiera się go indywidualnie do potrzeb pacjenta. Warto tu wyróżnić soczewki: toryczne, sferyczne, multifokalne sprawdzonych marek Biotrue® ONEday oraz Bausch+Lomb ULTRA®. Odpowiednio dobrane skutecznie korygują różnorodne wady wzroku: krótkowzroczność dalekowzroczność, prezbiopię, astygmatyzm, etc.

Jak widać, możliwości jest całkiem sporo. Jednakże ostateczną decyzję o metodzie korekty wzroku i o tym, czy soczewki są w konkretnym przypadku bezpiecznym rozwiązaniem, zawsze powinien podejmować specjalista od ochrony wzroku. Niestety, wiele osób postrzega soczewki jedynie w kategoriach ciekawego gadżetu. Tymczasem ich noszenie przez pacjenta, który nie powinien tego robić lub nie stosuje się do zaleceń specjalisty, może wiązać się z przykrymi konsekwencjami dla zdrowia. Dlatego zawsze ostatnie słowo w kwestii noszenia soczewek musi należeć do specjalisty, który dysponuje fachową wiedzą i na tej podstawie podejmuje ostateczną decyzję.

Więcej o tym, kto może sięgać po soczewki, przeczytasz w artykule: Soczewki – dla kogo?

Soczewki – kiedy nie można ich nosić?

Wyróżniamy względne i bezwzględne przeciwwskazania do noszenia soczewek kontaktowych [1]. Ostatecznie to specjalista po indywidualnej analizie przypadku, podejmuje decyzję, czy pacjent powinien na danym etapie życia sięgnąć po soczewki. Kiedy nie można nosić soczewek?

Soczewki – przeciwwskazania o charakterze względnym

• Reakcja alergiczna – u niektórych pacjentów korzystanie z soczewek może wywoływać reakcje alergiczne [3]. Należy jednak pamiętać, że soczewka kontaktowa jest obojętna immunologicznie, natomiast zwykle reakcja alergiczna to konsekwencja zastosowania płynu do pielęgnacji soczewek, który wywołał alergię, a także działanie białek, lipidów oraz innych związków odkładających się na wewnętrznej powierzchni soczewki [2,3]. Tego typu alergie powodują swędzenie oraz suchość oka. Konieczne staje się wówczas skrócenie czasu noszenia soczewek, zmiana płynu do pielęgnacji soczewek, a nawet całkowita rezygnacja z soczewek [2,3].

Co więcej, samo bycie alergikiem co do zasady nie jest przeciwwskazaniem do tego, by korzystać z soczewek. Ponadto, soczewki mogą zabezpieczać oczy przed dostaniem się do nich czynników uczulających. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Soczewki dla alergika – co trzeba wiedzieć?

• Niskie wady refrakcji albo takie, gdzie pacjent lepiej widzi w okularach – chodzi tu przede wszystkim o komfort życia pacjenta [1].
• Choroby przemiany materii oraz choroby układowe – zalicza się tu m.in. cukrzycę. Trzeba jednak podkreślić, że nie jest to czynnik ostatecznie dyskwalifikujący. Wdrożenie odpowiednich zasad higieny oraz sposobów pielęgnacji oka nierzadko pozwala na noszenie soczewek pomimo choroby [1]. Co więcej, według wyników badań Joanny Kostańskiej-Nowackiej 2016 r., zmiany zachodzące w narządzie wzroku osób z cukrzycą typu I związane z korzystaniem soczewek są na tyle nieznaczne [1].
• Styl życia – palenie papierosów czy praca w niesprzyjającym środowisku, np. wśród zanieczyszczeń czy chemikaliów także mogą być przeciwwskazaniami.
• Zapalenie lub schorzenia przedniego odcinka oka – choroby tego typu mogą czasowo dyskwalifikować od noszenia soczewek, nie oznacza to jednak, że trzeba z nich całkowicie rezygnować [1]. Aktywny stan zapalny spojówki, czy rogówki zdecydowanie wyklucza możliwość noszenia soczewek kontaktowych.

Natomiast w grupie pacjentów, którzy zazwyczaj na stałe muszą zrezygnować z noszenia soczewek, znajdują się:

• osoby jednooczne, u których wykryto aktywne lub nawracające infekcje oczu [1],
• pacjenci, których fizjologia nie daje możliwości komfortowego noszenia soczewek – np. z powodu problemów takich jak zbyt rzadkie mruganie [1], wysoka wrażliwość, która przekłada się na strach nie do pokonania związany z założeniem soczewki [1].

Wiele kobiet zastanawia się, czy ciąża jest przeciwwskazaniem do noszenia soczewek. Więcej na ten temat można przeczytać w artykule: Czy można nosić soczewki kontaktowe będąc w ciąży? Pamiętać należy, że także w tej sytuacji decyzję o możliwości używania soczewek kontaktowych musi podjąć specjalista.

Soczewki – kiedy i przy jakich aktywnościach nie można ich nosić?

Nawet osoby, u których nie ma przeciwwskazań związanych z noszeniem soczewek kontaktowych, nie powinny ich zakładać w konkretnych sytuacjach. Kiedy należy zdjąć soczewki? Przede wszystkim wtedy, gdy chcesz popływać, uprawiać sporty wodne czy udać się do sauny.

O wpływie tej ostatniej atrakcji na soczewki przeczytasz w artykule: Czy można nosić soczewki kontaktowe w saunie?

Zanim sięgniesz po soczewki kontaktowe, bezwzględnie musisz skonsultować się ze specjalistą. To on oceni zalety oraz ewentualne ryzyko związane z ich użytkowaniem i podejmie decyzję, czy możesz nosić soczewki.

Źródła:

1. mgr J. Kostańska-Nowacka, lek. Med. M. Skorupski, prof. dr hab. R. Naskręcki, Wpływ noszenia soczewek kontaktowych na stan przedniego odcinka oka u pacjentów z cukrzycą typu I z uwzględnieniem komfortu noszenia, Optyka 2 (39), 2016, s. 57.
2. A. M. Ambroziak, J. Szaflik, Alergia i soczewki kontaktowe, Katedra i Klinika II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Samodzielny Publiczny Szpital Okulistyczny w Warszawie, kierownik Katedry i Kliniki, dyrektor Szpitala: prof. dr hab. n. med. Jerzy Szaflik Post Dermatol Alergol 2009; XXVI, 5: 323–325.
3. A. Urgacz-Lechowicz, E. Mrukwa-Kominek, Alergia oczu a soczewki kontaktowe.