Zabawy rozwijające zmysł wzroku u dzieci

Dziecko, które przychodzi na świat, nie ma jeszcze wystarczająco rozwiniętego wzroku. Tymczasem to właśnie prawidłowe widzenie pozwala na dalszy rozwój maluszka. Dlatego praktycznie od pierwszych dni życia niezbędna jest stymulacja funkcji wzrokowych dziecka.

Jak kształtowanie wzroku u dzieci ma wpływ na ich prawidłowy rozwój?

Prawidłowy rozwój wzroku jest niezbędny do tego, by dziecko kształtowało w odpowiednim tempie swoje funkcje poznawcze. Dobrze rozwinięta percepcja wzrokowa wpływa także na osiągnięcia edukacyjne. Jako że 80 procent informacji dociera przez oczy, można stwierdzić, że wzrok jest oknem na świat dla małego człowieka. Dzięki wzrokowi dziecko zdobywa informacje o świecie, a także uczy się poprzez obserwację [1].

Warto tu wskazać na konsekwencje nieprawidłowego funkcjonowania zmysłu wzroku u dziecka. Zaliczyć do nich można nie tylko brak umiejętności identyfikacji obrazu, nadwrażliwość na światło, ale także inne problemy, niezwiązane bezpośrednio ze wzrokiem [1], np.:

• trudności z przewidywaniem ciągu zdarzeń,
• nieprawidłowe odbieranie bodźców w czasie i przestrzeni,
• mniejsza zdolność szybkiego reagowania na zagrożenie,
• problemy z czytaniem i pisaniem [1].

Można stwierdzić, że odpowiednio rozwinięty zmysł wzroku wpływa na zdolność logicznego myślenia i wyciągania wniosków u dziecka, a także poprawia czas reakcji na bodźce.

Jak sama zabawa z dzieckiem wpływa na jego rozwój?

Należy pamiętać, że zmysł wzroku u dzieci, które dopiero pojawiły się na świecie, jest jeszcze dość słabo rozwinięty [2]. Stąd konieczna okazuje się stymulacja funkcji wzrokowych. Zwyczajna zabawa, w której rozwijany jest wzrok, poszerza wiedzę dziecka o świecie, zwiększa umiejętność obserwacji otoczenia, kształtuje pamięć, uwagę, spostrzegawczość. Ma także wpływ na rozwój emocjonalny dziecka, jego myślenie oraz mowę [4].

Sprawdź także: Czy można nosić soczewki kontaktowe, będąc w ciąży?

Ćwiczenia stymulujące rozwój wzroku dziecka

Zabawy rozwijające zabawy na wzrok powinny być dostosowane do wieku dziecka. Oto, jakie ćwiczenia można wykonywać na różnych etapach rozwojowych:

• 1 miesiąc życia dziecka – jako że maluch dużo lepiej widzi to, co jest na peryferiach, a nie w centrum pola widzenia, można prezentować mu przedmioty z odległości około 20 cm (wówczas masz pewność, że dziecko je zobaczy). Zadbaj o kolory, które kontrastują ze sobą, np. matę w kolorze białym i czarnym, a także koła czy paski, dbaj, by zabawki miały kontrastujące ze sobą kolory, to pobudzi pracę mózgu dziecka; możesz też przesuwać takie kartki z obrazkami nad głową dziecka [2];
• 2 miesiąc życia dziecka – dziecko zaczyna rozpoznawać już twarze, dlatego w ramach ćwiczeń mów do dziecka z różnorodną mimiką, naśladuj mimikę maleństwa, mów do niego melodyjnie, poruszaj głową, by dziecko mogło obserwować Cię pod różnym kątem [2];
• 4-6 miesiąc życia dziecka – niemowlę zaczyna widzieć trójwymiarowo i rozpoznawać kształty, można wówczas pokazywać mu określone przedmioty w różnych kolorach;
• 7-9 miesiąc życia dziecka – dobrą zabawą jest pokazywanie dziecku przedmiotów, które wydają dźwięki, np. uderzanie klockiem o klocek czy przedmiotu o blat stołu;
• 12-24 miesiąc życia dziecka – to bardzo dynamiczny czas zdobywania kompetencji językowych; wówczas interesującymi zabawami będą: pokazywanie pojedynczych obrazków i opisywanie, co na nich się znajduje, dobieranie dwóch różnych i dwóch identycznych przedmiotów, umieszczanie zabawek albo klocków w odpowiednio przygotowanych otworach w pudełku, kategoryzowanie rzeczy ze względu na przeznaczenie, np. przedmioty do zabawy, ubranka do założenia czy jedzenie [1].

W kolejnych latach życia dobrze stymulujące ćwiczenia na wzrok dla dzieci łączą się z zabawami ruchowymi czy analitycznymi. Bieganie, rzut do celu czy układanie klocków wymagają od kilkulatków rozwiniętych możliwości wzrokowych, ale też są sposobem na stymulację tego zmysłu [4].

Niekiedy u maluchów wykrywane są wady wzroku. Wielu rodziców zastanawia się: czy ich pociecha może nosić soczewki kontaktowe? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w artykule:  Czy dziecko może nosić soczewki?

Źródła:

1. A. Paczkowska, J. Szmalec, Nieprawidłowe przetwarzanie wzrokowe a zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci w wieku 7-11 lat z problemami szkolnymi, Hygeia Public Health 2014, 49(4), s. 650-654.
2. Z. Orłowska-Popek, Stymulacja funkcji wzrokowych od pierwszych miesięcy życia dziecka jako przygotowanie do zdobywania przestrzeni i kształtowania komunikacji, Forum Logopedy, Nr 22, 2017.
3. M. Turska, Ocena funkcjonalna widzenia u dzieci w aspekcie przygotowania do rehabilitacji wzroku, OphthaTherapy, Nr 3, 2016, s. 180-184.
4. A. Siedlaczek, Wpływ zabawy na rozwój dzieci trzy i czteroletnich, Prace Naukowe. Pedagogika 8-9-10, 1999-2000-2001, s. 723-728.