Dlaczego oczy łzawią?

Łzy pełnią wiele funkcji, a najważniejszą jest codzienna ochrona powierzchni gałki ocznej przed wysychaniem. Zbyt małe nawilżenie powoduje wiele nieprzyjemnych odczuć, z kolei nadmierne łzawienie może przeszkadzać w wyraźnym widzeniu i jest związane np. z reakcjami alergicznymi lub wystawieniem na czynnik drażniący. Dlaczego oczy łzawią, jakie są funkcje łez i jakie choroby oraz dolegliwości mogą powodować nadmierne łzawienie?

Skąd się biorą łzy, czym są i jakie mają funkcje?

Łzy to fizjologiczny płyn, składający się z najbardziej zewnętrznej warstwy lipidowej oraz warstwy wodnej, mucynowej. Zawierają także niewielką ilość chlorku sodu oraz białka, a także substancje bakteriobójcze, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze, chroniące oko przed infekcjami. Płyn wydzielany w większej ilości (gdy oko łzawi) jest naturalną reakcją obronną organizmu. Funkcje łez to między innymi usuwanie substancji drażniących rogówkę. Są także reakcją na uczulenie. Mogą pojawiać się również pod wpływem silnych emocji [1].

Oprócz łez, które wydzielane są na skutek działania określonych czynników, oko jest nieustannie pokryte warstwą filmu łzowego, który zapewnia oku odpowiedni stopień nawilżenia, zapobiega zakażeniom, a także umożliwia odżywianie warstwy nabłonkowej rogówki. Film łzowy pomaga utrzymać oczy w dobrym stanie, a na jego powierzchni następuje zakrzywienie promieni świetlnych – odpowiada więc, wraz z udziałem rogówki i soczewki, za regulację wyraźnego widzenia. Zaburzenia filmu łzowego mają istotny wpływ na jakość widzenia [2].

Funkcje łez są bardzo istotne, dlatego wszelkie zaburzenia ich wydzielania powinny być poddane diagnostyce, gdyż mogą oznaczać zespół suchego oka związany z nadmiernym parowaniem lub niedoborem filmu łzowego [3].

W przypadku suchego oka warto pamiętać o jego prawidłowym nawilżeniu kroplami do oczu. Dowiedz się więcej z artykułu Jakich kropli do oczu używać, nosząc soczewki Bausch+Lomb? Przykładem dobrego produktu są krople marki Hyal Drop. Pamiętać jednak należy, że zespół suchego oka to schorzenie, które musi być zdiagnozowane oraz leczone przez specjalistę.

A jakie są przyczyny nadmiernego łzawienia oczu?

Naturalne (odruchowe) przyczyny łzawienia

Nadmierne łzawienie oczu może występować z wielu przyczyn. Oprócz wspominanych emocji najczęstszą przyczyną łzawienia oczu jest działanie czynników drażniących lub alergenów np. pyłki roślin, kurz, sierść zwierząt domowych, chemikalia, silne zapachy i inne substancje o drażniącym działaniu. Łzawienie oczu ma na celu pozbycie się tego drażniącego czynnika. Również, gdy coś większego wpadnie do oka, wydzielana jest duża ilość łez, by łatwiej pozbyć się ciała obcego. Łzawienie może pojawić się ze względu na wysuszenie oczu, a także być efektem niewłaściwego składu łez lub wynikiem podrażnienia albo działania ostrego światła. Zazwyczaj łzawienie bierze się z naturalnych i odruchowych przyczyn, a to dlaczego oczy łzawią, wynika z ludzkiej fizjologii. Po usunięciu czynnika drażniącego łzawienie ustępuje.

Czy łzawienie oczu może być wywołane noszeniem soczewek kontaktowych? Przeczytaj artykuł fakty i mity o soczewkach.

Łzawienie oczu jako objawy i skutki chorób

Co oznacza łzawienie oczu, gdy nie ma wyraźnej przyczyny? Dlaczego oczy łzawią w takim przypadku? Może to wynikać na przykład z zapalenia spojówek. Łzawienie oczu może być też objawem towarzyszącym chorobom przedniego odcinka oka, zapaleniu i urazom rogówki. Może być objawem alergii, towarzyszyć katarowi siennemu, a także może być związane z nieprawidłowościami w budowie lub ukształtowaniu miejsca odpływu łez, ze zmianami bliznowaciejącymi w obrębie oczu, czy z nieprawidłowym wzrostem rzęs [4]. Nadmierne łzawienie oczu i niewłaściwy skład filmu łzowego może brać się też z zapalenia gruczołu łzowego, zwłaszcza w postaci ostrej, w której występuje ból oka, zaczerwienienie i obrzęk powieki górnej [5].

Źródła:

1. BCLA, CLEAR Report – Anatomy and physiology of the anterior eye.
2. A. Gotówka, Sprawdź, jakie funkcje w organizmie pełnią łzy, artykuł zweryfikowany przez: prof. dr hab. n. med. Bartłomiej Kałużny, portal.abczdrowie.pl.
3. K. Janik, J. Antoniewicz-Papis, R. Pogłód, M. Łętowska, Zespół „suchego oka” — możliwości leczenia z wykorzystaniem autologicznych „sztucznych łez”, Journal of Transfusion Medicine 2013, tom 6, nr 2, s. 60-56.
4. dr n. med. A. Pogrzebielski, Badanie filmu łzowego, mp.pl dla pacjentów, 16.01.2014.
5. E. Kurzak, Łzawienie oczu, wylecz.to, 16.03.2015.
6. dr hab. med. A. Stankiewicz, Zapalenie gruczołu łzowego, mp.pl dla pacjentów, 21.02.2014.