Soczewki dla alergika. Co trzeba wiedzieć?

Wśród reakcji alergicznych wyróżniamy tzw. alergie oczu, prowadzące do podrażnienia oraz zapalenia powiek i spojówek, będące odpowiedzią na kontakt z alergenem [1]. Czy osoby cierpiące z powodu sezonowych i ostrych alergii oczu mogą nosić soczewki kontaktowe oraz czy istnieją soczewki dla alergików?

Alergia oczu wymaga rozpatrzenia w dwojaki sposób. Przede wszystkim, należy wziąć pod uwagę kwestię, czy osoba z aktywnym stanem alergicznym może nosić soczewki kontaktowe? W poniższym artykule skupiamy się właśnie na omówieniu tego problemu. Drugim przypadkiem jest sytuacja, gdy u osoby zdrowej pojawia się alergia związana z użytkowaniem soczewek kontaktowych. W takim przypadku konieczna jest konsultacja ze specjalistą, który przedstawi opcje dalszego stosowania soczewek kontaktowych lub zaproponuje wymianę modelu soczewek.

Choroby alergiczne oczu

Wyróżnia się kilka rodzajów alergicznych chorób oczu, z których najpowszechniejsze są:

• ostre alergiczne zapalenie spojówek,
• sezonowe przewlekłe alergiczne zapalenie spojówek,
• wiosenne zapalenie spojówek i rogówki,
• atopowe zapalenie rogówki i spojówek,
• kontaktowe zapalenie skóry powiek i spojówki [1].

Oczy są dogodną lokalizacją do rozwoju reakcji uczuleniowych, gdyż nie mają fizycznej bariery, która utrudniałaby kontakt alergenu z powierzchnią oka. Dodatkowo w obrębie oka znajduje się wiele komórek immunokompetentnych, czyli komórek układu odpornościowego, które rozpoznają antygeny (w tym alergeny) i odpowiednio reagują na nie. U osób chorujących na alergię działanie układu odpornościowego jest zaburzone. Reakcja alergiczna pojawia się w wyniku kontaktu alergenu z powierzchnią oka oraz przebiega z reguły w spojówce, ale może obejmować też powieki i rogówkę [1].

Czy można nosić soczewki, mając alergię?

Około 15-30% ludzi na całym świecie choruje na różnego rodzaju alergie, a u około 40-60% z nich występują reakcje uczuleniowe ze strony oczu, co oznacza, że duża liczba osób będąca alergikami nosi lub będzie nosiła soczewki kontaktowe [2]. Wielu użytkowników soczewek kontaktowych skarży się na świąd, łzawienie oczu i zaczerwienienie, a nawet uważa, że ich noszenie w czasie pylenia jest niewygodne. Pomóc może wtedy zmiana soczewek wielorazowych na jednodniowe, skrócenie czasu noszenia soczewek kontaktowych i zdejmowanie ich w ciągu dnia, a także zmiana rodzaju soczewek.

Dowiedz się jak nosić i odpowiednio dbać o soczewki kontaktowe.

Odpowiadając na zadane pytanie: czy można nosić soczewki, mając alergię? Jeśli specjalista nie zaleci inaczej, to tak, ale… Na powierzchni soczewki mogą gromadzić się alergeny, dlatego niezwykle istotne jest dbanie w sposób szczególny o prawidłowe i częste czyszczenie soczewek wielokrotnego użytku. Zwiększenie częstotliwości ich wymiany i przestrzeganie zasad ich pielęgnacji pomaga zmniejszyć intensywność objawów dzięki ograniczeniu wystawienia oka na działanie alergenu [3]. Najwięcej jednak można uzyskać, wymieniając soczewki na jednodniowe, co maksymalizuje częstotliwość ich wymiany i eliminuje potrzebę używania płynów pielęgnacyjnych oraz mechanicznego czyszczenia. Osoby używające soczewek jednodniowych w okresie alergicznym zgłaszają zminimalizowanie objawów takich jak zaczerwienienie oczu, przekrwienie spojówki czy łzawienie [3]. W każdym przypadku alergii ocznej jednak decyzję o możliwości noszenia soczewek powinien podjąć lekarz okulista.

Warto mieć na uwadze, że soczewki kontaktowe mogą odgrywać korzystną rolę w leczeniu zmian powiązanych z mechanizmami alergicznymi. Są one stosowane jako soczewki opatrunkowe podczas terapii powierzchniowych uszkodzeń nabłonka rogówki występujących np. w wiosennym zapaleniu spojówek. Dlatego w tym kontekście soczewki dla osób z alergią również przynoszą korzyści [3].

Soczewki kontaktowe są biokompatybilne, dlatego też nie powodują reakcji toksycznych oraz alergicznych. Mogą też być inspirowane ludzkim okiem, np. soczewki Biotrue® ONEday* posiadają w swojej strukturze surfaktant, który jest inspirowany warstwą lipidową filmu łzowego, a jego celem jest zabezpieczenie przed nadmiernym wysychaniem (powoduje on brak dehydratacji). Natomiast sylikonowo-hydrożelowe jednodniowe soczewki ULTRA ONE DAY** zostały stworzone w oparciu o dwie przełomowe technologie Advanced MoistureSeal^® oraz ComfortFeel, które działają wspólnie, aby zapewnić wyjątkowy komfort przez pełnych 16 godzin noszenia — wspierając stabilne i zdrowe środowisko powierzchni oka [5].

Czy wiesz, jak dobrać soczewki? Przeczytaj artykuł: Dobieranie soczewek. Kto w tym pomoże?

Soczewki dla osób z alergią

Osoby cierpiące na dolegliwości alergiczne ze strony oczu muszą uważnie obserwować reakcje organizmu. W przypadku pojawienia się niepokojących objawów (świądu, zaczerwienienia lub alergicznego zapalenia spojówek), powinny jak najszybciej zdjąć soczewki i przestać je stosować aż do ustąpienia objawów. Konieczna jest także konsultacja ze specjalistą w zakresie dalszego stosowania lub wymiany modelu na soczewki bardziej odpowiednie dla alergików.

Bibliografia:

1. Stanowisko grupy ekspertów PTA i PTO w sprawie diagnostyki i leczenia alergicznych chorób narządu wzroku, Polskie Towarzystwo Alergologiczne 2007, s. 5-11.
2. A. Groblewska, Alergia i soczewki kontaktowe, „Alergia Astma Immunologia” 2014, 19 (2): s. 84-87.
3. P. Marszalik, P. Figura, Pacjent z alergią w praktyce kontaktologicznej, „Ophthatherapy, Medical Education”, Vol. 1/Nr 2(2)/2014 s. 122-126.
4. A. Urgacz-Lechowicz, E. Mrukwa-Kominek, Alergia oczu a soczewki kontaktowe, „Okulistyka po dyplomie”, Tom 2, Nr 5/2012, s.25-28.
5.  Rah M. Ocular surface homeostasis and contact lens design. Luty 2021.

*Jednodniowe soczewki kontaktowe Biotrue® ONEday (Nesofilcon A) przeznaczone są do korekcji krótkowzroczności, nadwzroczności lub astygmatyzmu.

**Jednodniowe soczewki kontaktowe ULTRA® ONE DAY (Kalifilcon A) są przeznaczone do korekcji krótkowzroczności, nadwzroczności lub astygmatyzmu.