Od tego, czy kierowca dobrze widzi i jest w stanie rozróżniać szczegóły na drodze, zależy bezpieczeństwo uczestników ruchu. Wzrok to dla kierowcy najważniejszy zmysł, a prowadzenie samochodu wymaga jego sprawności. Warto pamiętać, że wszelkie wady utrudniające widzenie powinny być korygowane. Poznaj czynniki wpływające na jakość widzenia i dowiedz się, jakie wymagania muszą spełniać kierowcy.
Wzrok a prowadzenie samochodu
Prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku jest kluczowe dla kierowcy. Zmysł ten umożliwia widzenie światła, rozpoznawanie kształtów, obserwację co się dzieje na drodze, ocenę odległości i szybkości ruchu czy położenia przedmiotów. Dla kierowcy istotne są zwłaszcza prawidłowa ostrość wzroku, wrażliwość na olśnienie, widzenie stereoskopowe, szerokie pole widzenia, prawidłowe rozpoznawanie barw, widzenie o zmierzchu i wrażliwość na kontrast[1].
Istnieje wiele rozwiązań pozwalających korygować wady wzroku. Okulary lub soczewki kontaktowe o odpowiednio dobranych mocach w zdecydowanej większości przypadków wystarczą, by skorygować wadę na tyle, by możliwe było bezpieczne prowadzenie pojazdu.
Przeczytaj też artykuł: Dla kogo soczewki kontaktowe.
Jakie są czynniki wpływające na wyraźne widzenie
Na prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku wpływa wiele czynników, zarówno wynikających z bezpośredniego działania tego narządu, jak i wpływu czynników zewnętrznych, mających efekt tymczasowy.
Czynniki zewnętrzne mogące wpływać na jakość widzenia to przede wszystkim te wynikające z warunków środowiskowych. Są to zwłaszcza złe warunki oświetleniowe, które wpływać mogą na pojawianie się różnego rodzaju zniekształceń Innymi czynnikami zewnętrznymi są np. klimatyzacja i wilgotność powietrza.
Z kolei wewnętrzne czynniki mogące wpływać na jakość widzenia kierowcy to m.in. przewlekłe choroby ogólne np. układu krążenia, cukrzyca, schorzenia neurologiczne, niektóre leki, niedobory witaminowe, zmęczenie organizmu a także różne czynniki miejscowe, do których można zaliczyć wady wzroku, szerokość źrenicy, napięcie akomodacji, jakość filmu łzowego, przezierność ośrodków optycznych[2]
Niektóre czynniki mogące wpływać na jakość widzenia można korygować lub minimalizować stosując odpowiednią ochronę. Może to być nawilżanie oczu, czy też stosowanie okularów lub soczewek kontaktowych.
Soczewki kontaktowe dla kierowców
Soczewki kontaktowe mogą być znakomitą alternatywą dla okularów i świetnym wyborem w szczególności wśród kierowców, u których koniecznym jest posiadanie szerokiego pola widzenia i dobrej ostrości wzroku. Brak ograniczeń związanych z samą oprawą okularową, czy też eliminacja efektu parowania może realnie, w pozytywny sposób wpłynąć na zwiększenie bezpieczeństwa.
Szczególnie ważnym jest dobre widzenie w warunkach słabego oświetlenia. Kiedy zapada zmrok, nasze źrenice się rozszerzają, a to może między innymi wpływać na pojawianie się tzw. aberracji, czyli zniekształceń widzenia. Mogą one indukować występowanie efektu olśnienia, czy też halo wokół źródeł światła. Na rynku dostępne są rozwiązania, które kontrolują te aberracje i mogą przyczynić się do minimalizowania wpływu wspomnianych negatywnych efektów na widzenie.
Przykładami takich soczewek są soczewki marki Bausch+Lomb: Bausch+Lomb ULTRA®*, Bausch+Lomb ULTRA® ONE DAY**, Biotrue® ONEday***.
Pamiętaj również, aby soczewki kontaktowe zostały dobrane przez specjalistę ochrony wzroku. Podczas takiej wizyty dowiesz się jakie są rodzaje soczewek, jak prawidłowo zakładać oraz zdejmować soczewki oraz jak o nie dbać. Zalecony zostanie również schemat wizyt kontrolnych, aby bezpiecznie korzystać z tej metody korekcji.
Jakie wymagania należy spełnić by móc prowadzić pojazdy
Kierowcy muszą mieć bardzo dobry wzrok, a prawo jazdy można zrobić dopiero po odbyciu wstępnych badań i przy braku przeciwwskazań. Ustawa o kierujących pojazdami z dnia 5 stycznia 2011 roku wyróżnia dwie podstawowe grupy kierujących pojazdami:
- Grupa I – kat. A, A1, B, B1, B+E, T
- Grupa II – kat. C, C1, D, D1, C+E, D+E, D1+E
Kierowanie pojazdami a wzrok – wymagania
Dla I grupy minimalna ostrość wzroku powinna wynosić nie mniej niż V=0,5 po korekcji, a pole widzenia minimum 50° od skroni i 20° od nosa, w górę i w dół. W obrębie 20° od punktu fiksacji nie powinny występować ubytki pola widzenia. Gdy badany ma wszczepione soczewki wewnątrzgałkowe, jest po laserowej korekcji wad wzroku, wykonuje się badanie widzenia zmierzchowego oraz wrażliwość na olśnienie. A co z osobami, które mają np. astygmatyzm lub prezbiopię? Pod warunkiem odpowiedniej korekcji wzroku, również mogą prowadzić samochód.
Kierowcy kategorii II muszą natomiast mieć minimalną ostrość wzroku oka lepiej widzącego nie mniejszą niż V=0,8 i oka gorzej widzącego co najmniej V=0,8 po korekcji. Wymagane jest też rozpoznawanie barw. Pole widzenia powinno wynosić 80° od skroni i minimum 30° od nosa, w górę i dół. W obrębie 30° od punktu fiksacji nie powinny występować ubytki pola widzenia. Prawidłowe muszą być widzenie stereoskopowe, zmierzchowe oraz wrażliwość na olśnienie.
Dobry wzrok kierowcy przekłada się nie tylko na komfort jazdy, ale przede wszystkim wpływa na bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego. Dlatego ważne jest by prowadzący pojazdami dbali o swoje oczy i wzrok. Dobór metody korekcji powinien być zawsze dobierany indywidualnie do pacjenta przez specjalistę, po odpowiednim badaniu i wywiadzie.
* *Soczewki Bausch+Lomb ULTRA® (samfilcon A) służą do korekcji krótkowzroczności, nadwzroczności oraz astygmatyzmu.
** Soczewki kontaktowe Bausch+Lomb ULTRA® ONE DAY (kalafilcon A), Biotrue® ONEday (nesofilcon A) oraz Bausch+Lomb ULTRA® (samfilcon A) służą do korekcji krótkowzroczności, nadwzroczności oraz astygmatyzmu. Wyroby medyczne.
*** Soczewki kontaktowe Biotrue® ONEday (nesofilcon A) służą do korekcji krótkowzroczności, nadwzroczności oraz astygmatyzmu. Wyrób medyczny.
Źródła:
[1] Pas-Wyroślak A., Siedlecka J., Wyroślak D., Bortkiewicz A., Znaczenie stanu narządu wzroku dla kierowcy, Medycyna Pracy, 2013;64(3):419-425, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi.
[2] Dobrzyńska M.,Ucińska M., Znaczenie sprawności widzenia dla bezpiecznego prowadzenia pojazdu, Transport Samochodowy, 2014, z. 2, s. 23-43.
BL-PL_2305-031
